روایتی محلی از اسطورۀ «الهۀ باروری» در لرستان
نویسندگان
چکیده مقاله:
داستان پریان، قصه‌ای است که در آن شاهد اتفاقات ماوراءالطبیعی، شگفت‌انگیز در خلقت انسان هستیم، مقطع زمانی و مکانی در این داستان‌ها نامشخص و خیالی است. داستان لریِ «دخترِ دال»، حکایتِ «زادن اسطوره‌ای» دختری از درون تخم یک پرنده است که توسط دال (سیمرغ) در غاری در دل کوه پرورش می‌یابد. دختر دال با حیل? پیر زن اجیر شده‌ای گرفتار می‌شود ولی نهایتاً با کمک شاهزاده‌ای از دل نی‌ها باززاده می‌شود و با او ازدواج می‌کند. در این مقاله، با رویکردی اسطوره‌شناختی و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه‌ای، قصه‌هایی با درون‌مای? مشترک گردآورده و به شیوه‌ای توصیفی– تفسیری، قواعد حاکم بر این گونه قصه‌ها را با هدف تبیین بن‌مایه اسطوره‌ای مشترک و جهانی آنها مورد بررسی قرار داده‌ایم. نگارندگان در پی آن هستند به کمک تحلیل محتوا و بر مبنای عناصر رمزی و اسطوره‌ای؛ به مدد اسطوره‌شناسی تطبیقی؛ واکاوی روایات اساطیری و حماسی ایران، دیگر ملت‌ها و اقوام و با تحلیل بن‌مایه‌های اسطوره‌ای شخصیت دختر دال ثابت کنند که دختر دال، یک پری و نمادی از ایزد گیاهی است و در نهایت به این پرسش اساسی پاسخ دهند که دختر دال و شخصیت‌های دیگر داستان هر کدام نماد چه کسانی هستند و بن‌مایه این داستان چه چیزی را نشان می‌دهد. پاسخ مقدر به این فرضیه‌ها و پرسش‌ها، دختر دال را مام - ایزدی معرفی می‌نماید که توسط شاهزاده از سرزمین دیوان رها می‌شود تا سرسبزی را به طبیعت مرده بازگرداند. پیرزن نیز، نماینده ساکنین دیار تاریکی است که نمی‌خواهند زمین را بارور ببینند. داستان دختر دال بن‌مایه تقابل حیات آبی / گیاهی را با بی‌آبی / مرگ نشان می‌دهد.
منابع مشابه
نقش اسطورۀ باروری در شکل‌گیری تراژدی پسرکشی
یکی از مضامین درخور تأمل در جهان اسطوره و حماسه، پسرکشی است. شاهنامه فردوسی و برخی از داستان‌های حماسی اسطوره‌ای از آثاری محسوب می‌شوند که صورت مفصل این آیین شرقی را دست‌مایة برخی از داستان‌های مشهور خود کرده‌اند. در داستان رستم و سهراب، سیاوش و به نوعی در داستان رستم و اسفندیار، شاهد مرگ فرزند به دست پدر هستیم. در این جستار عاملی مطرح شده که می‌تواند عامل اصلی شکل‌گیری تراژدی در این داستان‌ها ...
متن کاملاسطورۀ باروری و آیین های باران سازی در کوهمرۀ سرخی
بررسی های میدانی در مناطقی که هنوز بکر و دست نخورده باقی ماندهاند، نشان می دهد که باورهای اساطیری پس از قرنها همچنان زندهاند و با اندکی تغییر و تحول به حیات خود ادامه میدهند. این باورها گاه چنان با زندگی مردم آمیخته اند که بر همۀ ارکان آن تأثیر می گذارند؛ به گونهای که جداکردن و گاه تشخیص آنها بسیار دشوار است. منطقۀ کوهمرۀ سرخی یکی از منابع غنی اسطوره ها و باورهای کهن ایرانی است که پیوندی ...
متن کاملبررسی و تحلیل نمادهای باروری در سرسنجاق‌های مفرغی لرستان
از نگارههای اسطوره‌ای روی مفرغهای لرستان زنی است که به نظر میرسد الهۀ باروری باشد. گاهی فقط چهرۀ این زن به همراه انار، ماهی و... حک شده است و گاهی به صورت برهنه و در حال زایمان و به همراه قوچ و گل هشتپر مصور شده است. هدف از پژوهش حاضر رازگشایی از تصویر این بانوی منقوش روی سرسنجاق‌های برنزی محوطۀ سرخدم لرستان بود. بنابراین، با روش توصیفی‌ـ تحلیلی کوشیدیم نمادهای این سرسنجاقها را بررسی و تح...
متن کاملویژگیهای بوم‌شناختی زیستگاه زادآوری سمندر لرستان در مقیاس محلی
چکیده مشخصه یابی زیستگاه گونه ها سابقه طولانی در بوم شناسی حفاظت دارد. علی رغم حساسیت بالای دوزیستان به تغییرات محیطی، وابستگی های زیستگاهی بسیاری از گونه های آن ناشناخته است. سمندر لرستان یکی از گونه های نادر و بومی ایران است که در چشمه های کوه های زاگرس زادآوری دارد. با این وجود، مدیران حفاظت در مورد زیستگاه و بوم شناسی این گونه با خلاء اطلاعاتی روبرو هستند. در مطالعه حاضر با بررسی ...
متن کاملاسطورۀ هفتواد
در آغاز حکومت ساسانیان در ایران، در منطقۀ کجاران در بم، شاهی که دست نشاندۀ اشکانیان بود، حکومت میکرد. در منطقهای که زیر سیطرۀ اوبود، مردی به نام هفتواد میزیست و دارای هفت پسر (واد) بود. او از بخت یک کِرم بسیار ثروتمند شد تا اینکه اردشیر ساسانی، تصمیم به نابودی او گرفت. اردشیر با سپاه بزرگی که فراهم کرد، راهی کجاران یا کلالان (در کارنامه اردشیر بابکان) گشت و با کمک خیانت در باریان، کرم را کشته...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 4 شماره 2
صفحات 25- 43
تاریخ انتشار 2012-06-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023